Δρ Θεόδωρος Κ. Γκαλέας
Μέρος 1ο
Κάνουμε μια προσπάθεια να δημοσιεύσουμε τα βιογραφικά στοιχεία γιατρών που ξεχώρισαν για τη συμβολή τους, όχι μόνο στην εξύψωση του ηθικού κύρους της Ιατρικής, αλλά και στην ανάπτυξη της ιατρικής επιστήμης. Στόχος θα είναι, κυρίως, η παρουσίασή τους ως πρότυπα προς μίμηση, σε μια εποχή σύγχυσης και αμφισβήτησης των ιδεών, αλλά και η ενημέρωση των νεότερων συναδέλφων για τις προσωπικότητες που διαμόρφωσαν την ιατρική επιστήμη, τιμώντας το ιερό λειτούργημα που τους δόθηκε «άνωθεν».
Γεώργιος Παπαζάχος
Νιώθω μεγάλης σημασίας για εμένα το γεγονός ότι γνώρισα προσωπικά τον Γεώργιο Παπαζάχο. Στενοχωρούμαι όμως γιατί δε μου δόθηκε η ευκαιρία να αναπτύξω στενότερες σχέσεις μαζί του.
Ένα βράδυ, που είχα εφημερία στο Λαϊκό Νοσοκομείο (είχα συνεχίσει μετά το νοσοκομείο «Αλεξάνδρα» όπου τελείωσα την ειδικότητα της Παθολογίας για μια δεύτερη ειδικότητα, της Καρδιολογίας στο Λαϊκό, αν και μετά προτίμησα να εξασκήσω την Παθολογία), με πλησίασε ο Γιώργος και μου είπε με την χαρούμενη και ανοιχτόκαρδη πάντα συμπεριφορά του: «Είμαστε πατριωτάκια. Μπορούμε να συνεργαστούμε με μελέτες αν θέλεις. Βέβαια δε θα μπορούμε να βρισκόμαστε συχνά παρά όταν τύχει να εφημερεύουμε μαζί». Ήταν στην κλινική του Δαΐκου επιμελητής τότε και με φορτωμένο το πρόγραμμά του. Βρισκόμασταν, ωστόσο σε συνέδρια και ανταλλάσσαμε απόψεις. Τίποτα δεν είναι υπερβολή από όσα αναφέρονται για τον Γεώργιο Παπαζάχο, γιατρό και άνθρωπο. Μάλλον είναι φτωχά τα λόγια να περιγράψουν την προσωπικότητά του.
Το 2001 έφυγε για το μακρινό ταξίδι ο εξαιρετικός γιατρός, χαρισματικός δάσκαλος και μοναδικός άνθρωπος. Ο καρδιολόγος Γεώργιος Παπαζάχος. Γεννήθηκε στα Τρίκαλα Θεσσαλίας το 1935, όπου και συμπλήρωσε την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευσή του. Το 1958 αποφοίτησε από τη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έξι χρόνια αργότερα γράφτηκε στην Ιατρική Σχολή του ίδιου Πανεπιστημίου, για να εκπληρώσει τη μεγάλη του επιθυμία να γίνει γιατρός. Αποφοίτησε το 1970.
Υπηρέτησε για ένα χρόνο το Αγροτικό Ιατρείο στο πατρικό του χωριό, το Σμόκοβο Καρδίτσας και συνέχισε την επιστημονική του πορεία στην Αθήνα. Έλαβε την ειδικότητα Παθολογίας στην Α΄ Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών (Διευθυντής ο καθηγητής Γ. Δαΐκος) και συμπλήρωσε την ειδίκευσή του στην Καρδιολογία στη Β΄ Καρδιολογική Κλινική του Νοσοκομείου “Ευαγγελισμός” (Διευθυντής ο καθηγητής Ε. Βορίδης). Το 1977 έγινε Διδάκτορας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και το 1984 απέκτησε τον τίτλο του Υφηγητή.
Το 1982-83 εργάστηκε ως Honorary Registrar στις Καρδιολογικές Κλινικές των νοσοκομείων του Λονδίνου St Georges Hospital και National Heart Hospital (Διευθυντής ο καθηγητής A. Leatham).
Από το 1976 μέχρι το θάνατό του εργαζόταν στην Α΄ Προπαιδευτική Κλινική ως Πανεπιστημιακός Βοηθός, Επιμελητής και στη συνέχεια Λέκτορας, Επίκουρος και Αναπληρωτής Καθηγητής.
Ο Γεώργιος Παπαζάχος ήταν πάνω από όλα άνθρωπος. Είχε ήθος, αξιοπρέπεια, καλοσύνη και μια απίστευτη μετριοφροσύνη. Όλα αυτά τα ακτινοβολούσε με ένα μοναδικό χαμόγελο. Για τους συναδέλφους του ήταν ο πιο αγαπητός.
Στο κλινικό και ερευνητικό πεδίο ασχολήθηκε κυρίως με τα γνωστικά αντικείμενα της υπέρτασης και του ηλεκτροκαρδιογραφήματος. Είχε δεκάδες δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περιοδικά και έγραψε και τρία βιβλία για το ηλεκτροκαρδιογράφημα.
Είχε επιλέξει, και ένιωθε σαν διακονία, την προσφορά στους αρρώστους και στους εκπαιδευόμενους γιατρούς και φοιτητές. Στους αρρώστους πρόσφερε απλόχερα και με ανιδιοτέλεια φροντίδα, κατανόηση και αγάπη. Στους εκπαιδευόμενους το χρόνο του, τις γνώσεις του και την ψυχή του. Θεωρούσε τη διδασκαλία πρωταρχικό καθήκον. Προετοίμαζε μεθοδικά κάθε παράδοση μαθήματος. Πάντα προσιτός και χαμογελαστός απαντούσε στα ερωτήματα και τις απορίες των φοιτητών ακόμη και όταν η ασθένειά του είχε προχωρήσει πολύ.
Στο χώρο του αμφιθεάτρου και πάνω από τον άρρωστο ξεδίπλωνε πολλές από τις αρετές του. Ζύμωνε την έμφυτη μεταδοτικότητα και το πηγαίο αστείρευτο χιούμορ του με τη μεθοδικότητα του τρόπου διδασκαλίας και το ευρηματικό εποπτικό υλικό. Κέρδιζε όχι μόνο την προσοχή των φοιτητών, αλλά και την αγάπη τους. Καταργούσε την απόσταση της καθηγητικής έδρας από τα φοιτητικά έδρανα, χωρίς να θυσιάζει ίχνος από το κύρος της. Δε διεκδικούσε σεβασμό, αλλά τον ενέπνεε. Ουσιαστική επιβράβευση για εκείνον ήταν το ασφυκτικά γεμάτο με φοιτητές αμφιθέατρο που κάθονταν ακόμη και σε σκαλιά. Ήταν το αυθόρμητο, παρατεταμένο χειροκρότημα στο τέλος κάθε παράδοσης, ένα χειροκρότημα που αργούσε να σβήσει. Ζωντανό βραβείο ήταν ολόκληρο το τέταρτο έτος της σχολής, που δήλωνε σύσσωμο συμμετοχή στο “Ηλεκτροκαρδιογράφημα”, καταργώντας επί της ουσίας το χαρακτηρισμό του ως “μάθημα επιλογής”. Ήταν οι αναρίθμητοι φοιτητές των άλλων ιατρικών σχολών που αναζητούσαν τα συγγράμματά του για να μυηθούν στα μυστικά του ηλεκτροκαρδιογραφήματος. Ήταν οι συνάδελφοί του γιατροί που έδιναν το παρόν στις διαλέξεις του.
Ο θάνατός του άφησε ένα δυσαναπλήρωτο κενό στην οικογένεια, στους φίλους, στους συναδέλφους του και στους φοιτητές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Η μνήμη του όμως θα παραμένει για πάντα χαραγμένη ζωηρά σε όλους, γιατί άνθρωποι σαν τον Γεώργιο Παπαζάχο δεν ξεχνιούνται.
Ένα άλλο ιδιαίτερα σημαντικό γεγονός που ευλόγησε τη ζωή του ήταν ότι υπήρξε θεράπων γιατρὸς τοῦ Αγίου Πορφυρίου για δεκατέσσερα ολόκληρα χρόνια. Συγχρόνως, ήταν και πνευματικό του παιδί. Περιέγραψε σε ομιλίες του και επιστολές τη στενή σχέση που είχε με τον Άγιο Πορφύριο και όλες τις εμπειρίες που είχε μαζί του, και ήταν πάρα πολλές.
Μια επιστολή του, που παραθέτω αυτούσια, αποκαλύπτει το μεγαλείο της ψυχής του
….Τετάρτη 3/10/2001, ώρα 9 το βράδυ.
Πιθανόν απόψε είναι το τελευταίο βράδυ μου.
Θέλω να ευχαριστήσω όλα τα αδέλφια μου που μου συμπεριφέρθηκαν πιο πάνω και από αδέλφια. Το πρόβλημα για μένα υπαρξιακό. Ο π. Αντώνιος ευτυχώς μου έδωσε μια σοφή απάντηση και με ηρεμεί. Ουδέποτε σκέφτηκα στα 66 μου χρόνια την αυτοκτονία. Αλλά χθες βράδυ μετά το πέσιμο που είχα ο πόνος μου έγινε αθροιστικός πόνος. Έπεσα μέσα στη λεκάνη και οι τρεις καρκίνοι μου άρχισαν να πονούν περισσότερο. Ξέρω ότι έχω τρεις καρκίνους στο ήπαρ που με βασανίζουν καθημερινά. Αλλά αυτό δεν με κάνει να πιστεύω ότι δεν πρέπει να υποφέρω αυτούς τους πόνους.
Απ’ την άλλη μεριά βλέπω πόσο πολύ υποφέρω στις πλύσεις του αίματος, αλλά προσπαθώ να υποφέρω αν και φοβερά δύσκολο. Έπειτα υποφέρω τις πλύσεις αυτές μαζί με τους άλλους αδελφούς μου. Αλλά το νόημα του πόνου των άλλων αδελφών που υποφέρουν τις πλύσεις είναι διαφορετικό. Αυτοί έχουν το αίσθημα της αποκατάστασης. Εμένα και καλά να πάει αυτή η ιστορία, δεν πρόκειται να αποκατασταθεί η υγεία μου. Έτσι αυξάνω το βάσανο του σπιτιού μου, της οικογένειάς μου, τα έξοδα. Υποφέρω, όμως, και επαναλαμβάνω το νόημα ενός πόνου δεν έχει άλλο νόημα παρά ότι με τον τρόπο αυτό δείχνω την αγάπη μου στο Θεό, που έδειξα σ’ όλη μου τη ζωή.
Αυτήν την ώρα είμαι ευγνώμων στον π. Αντώνιο που τον ρώτησα αν μπορώ να αυξήσω το φάρμακο και μου είπε εάν είναι με έγκριση των γιατρών να το αυξήσω και όχι με τη δική μου διάθεση. Η τελευταία απάντηση που άκουσα απ’ αυτόν σήμερα το βράδυ με έχει ηρεμήσει.
Παρακαλώ να με συγχωρήσουν όλοι όσους στεναχώρησα και ικετεύω το Θεό να μου δώσει μεγαλύτερη υπομονή. Ιδιαίτερα ευχαριστώ τα αδέρφια μου [….], που δεν έλειψαν στιγμή από κοντά μου και τους ευχαριστώ που η παρουσία τους ήταν σημαντική και αισθάνομαι σιγουριά κοντά τους.
Επανέρχομαι στην ευθανασία. Όλοι γνωρίζουν ότι 66 χρόνια υπηρετώ το Θεό και δεν σκέφτηκα την ευθανασία. Επειδή το πρόβλημά μου είναι ανθρωπίνως άλυτο, παρακαλώ το Θεό να με συγχωρέσει γιατί τόση υπομονή μπόρεσα να δείξω. Δεν ξέρω αν αυτή η πτώση στη λεκάνη μπορεί να εξευτελίσει περισσότερο τον άνθρωπο. Να είναι αδύνατο να κινηθώ, να σύρω τα πόδια μου, να είναι αδύνατο να περιμένω κάποια βελτίωση.
Το νόημα αυτού του τελευταίου γράμματος δεν είναι ότι ζητάω να ξεμπλέξω με τον πόνο. Ζητώ την άδεια της αποδοχής περισσότερου βυθίσματος και περισσότερης ναρκώσεως.
Ευχαριστώ από καρδίας την αδελφότητα της Ιεράς Μονής Καρέα και τα άλλα μοναστήρια που μου έδωσαν την αγάπη τους.
Ευχαριστώ [….] όλους όσους μου έδωσαν την αγάπη τους και εγώ τους έχω όλους μέσα στην αγάπη μου και στην ευγνωμοσύνη μου, αλλά η αρρώστια μου και τα φάρμακα έχουν εξασθενήσει τη μνήμη μου και δεν με βοηθάει να τους αναφέρω ονομαστικά. Απόψε ζητώ συγγνώμη από όλους και τους ικετεύω όλους να με μνημονεύουν δια παντός.
Ευχαριστώ όλους για τη βοήθεια τους, την αγάπη τους και είμαι σίγουρος ότι τους περιμένω στη Βασιλεία των Ουρανών. Να εύχονται ο δρόμος μου να είναι ανώδυνος, ανεπαίσχυντος και ειρηνικός.
Αγαπώ το Θεό μου από τότε που γεννήθηκα μέχρι αυτήν την ώρα. Εμπιστεύομαι στην αγάπη του Θεού την παράδοσή μου στα χέρια Του και τον ικετεύω να μου χαρίζει περισσότερη υπομονή, περισσότερη αγάπη στο Πνεύμα το Άγιο. Ο Θεός να με ελεήσει τον αμαρτωλό άνθρωπο. Άγιε Άγγελε της ψυχής μου, ελθέ ταχύ. Μην εγκαταλείπεις με τον αμαρτωλό. Αμήν.
Γεώργιος Παπαζάχος…..
Ο Άγιος Πορφύριος συνήθιζε να του λέει: «Γιωργάκη, εσύ και εγώ θα πάμε στην κόλαση!» Όμως όλοι γνωρίζουμε ότι και οι δύο αυτοί άνθρωποι βρίσκονται μακάριοι στην αγκαλιά του Θεού!
Βιβλιογραφία
-
Περιοδικό «Ιατρική του Σήμερα»
-
Διαδίκτυο
