Στο χρονοδιάγραμμα σταδιακής εξόδου από τα περιοριστικά μέτρα αναφέρθηκαν χθες με δημόσιες τοποθετήσεις τους τόσο ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας όσο και η κυβερνητική εκπρόσωπος Αριστοτελία Πελώνη. Υπό την αίρεση της εξέλιξης της πανδημίας, το σχέδιο προβλέπει «κανονικό άνοιγμα» των καταστημάτων από τις 22 Μαρτίου, δηλαδή χωρίς click away και click inside, αλλά με κανονική είσοδο των πολιτών εντός των καταστημάτων. Το σχέδιο προβλέπει την ενεργοποίηση του 5ψήφιου αριθμού 13032, ώστε τουλάχιστον για τις πρώτες ημέρες επανέναρξης της λειτουργίας των καταστημάτων να υπάρχει χρονικός περιορισμός στις εξόδους των καταναλωτών για τις αγορές τους.
Επίσης, αν δεν έχει σημειωθεί μεγάλη μείωση των κρουσμάτων ύστερα από τρεις εβδομάδες, το άνοιγμα των καταστημάτων σχεδιάζεται να συνδυαστεί και με διατήρηση των περιορισμών στις μετακινήσεις, ώστε οι αγορές των καταναλωτών να περιοριστούν, σε πρώτη φάση, στα όρια της περιοχής κατοικίας τους και να αποφεύγονται οι μετακινήσεις από τη μια άκρη της Αττικής στην άλλη. Στόχος να αποτελέσει ο Μάρτιος τον τελευταίο μήνα ύφεσης και από τον Απρίλιο να επιστρέψει η οικονομία σε θετική τροχιά.
Δημοσιονομικό κόστος
Οι δηλώσεις τόσο του υπουργού Οικονομικών όσο και της κυβερνητικής εκπροσώπου έρχονται τη στιγμή που οι εκπρόσωποι των επαγγελματιών κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τις συνέπειες που θα προκαλέσει το παρατεταμένο lockdown (και χθες ο πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου αναφέρθηκε στον κίνδυνο να υπάρξουν 200.000 λουκέτα). Τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, στα οποία αναφέρθηκε και χθες ο υπουργός Οικονομικών, υπολογίζουν τις απώλειες εσόδων στα 350 εκατ. ευρώ για κάθε εβδομάδα που παραμένουν τα ρολά κατεβασμένα. Σε δημοσιονομικό επίπεδο, μια εβδομάδα lockdown προκαλεί απώλειες 750 εκατ. ευρώ, με το ποσό να μοιράζεται στο σκέλος των δημοσίων εσόδων και των δημοσίων δαπανών. Στο μεν σκέλος των εσόδων καταγράφονται απώλειες κυρίως από τους «κωδικούς» του ΦΠΑ και των ειδικών φόρων κατανάλωσης (λόγω λιγότερων συναλλαγών και μειωμένης κίνησης η οποία αποτυπώνεται κυρίως στα έσοδα από τους φόρους των καυσίμων) και δευτερευόντως από τους φόρους εισοδήματος οι οποίοι συμπιέζονται λόγω της μειωμένης παρακράτησης. Από την άλλη, στο σκέλος των δαπανών η κατάσταση επιδεινώνεται εξαιτίας των συνεχιζόμενων μέτρων στήριξης.
«Ανάσα» από το 2020
Η καλύτερη του αναμενόμενου επίδοση όσον αφορά την πορεία του ΑΕΠ μέσα στο 2020 δίνει μια «ανάσα» στο οικονομικό επιτελείο -με τη λογική ότι επηρεάζεται θετικά το ΑΕΠ της επόμενης χρονιάς λόγω του carry over-, από την άλλη όμως το ζητούμενο είναι να μην «ξεφύγει» η κατάσταση όσον αφορά την ύφεση του 1ου τριμήνου της φετινής χρονιάς. Κάτι λογικό, καθώς όσο μεγαλύτερη θα είναι η ύφεση του α’ τριμήνου, τόσο δυσκολότερο θα γίνει στη συνέχεια το να «πιαστεί» ένας ρυθμός ανάκαμψης άνω του 3,5% μέσα στο τρέχον έτος (στο 3,3% διαμορφώνεται ο πήχης του ΑΕΠ με βάση το δυσμενές σενάριο που είχε καταρτιστεί για φέτος όταν κατέθεταν τον προϋπολογισμό στη Βουλή). Ακόμη και μια εβδομάδα λειτουργίας των καταστημάτων μέσα στον Μάρτιο μπορεί να κάνει τη διαφορά, δεδομένου μάλιστα ότι οι έμποροι θα έχουν δικαίωμα να διαθέσουν το στοκ τους με έκπτωση. Αυτός ακριβώς είναι και ο λόγος για τον οποίο το βασικό σενάριο επαναλειτουργίας προβλέπει επίσκεψη εντός των καταστημάτων και όχι επαναλειτουργία με click away. Εκτιμάται ότι οι καταναλωτές θα προχωρήσουν στις αγορές ακόμη και αν τους ζητηθεί να περιορίσουν τις εξόδους από το σπίτι γι’ αυτό τον σκοπό σε μία ημερησίως και με μέγιστη διάρκεια τριών ωρών.
Πάντως, ακόμη και αν υλοποιηθεί το σχέδιο για ανέβασμα των ρολών από τις 22 Μαρτίου, έχει ήδη αποφασιστεί ότι τα μέτρα στήριξης της αγοράς θα παραταθούν και για τον μήνα Μάρτιο. Το καλάθι του επόμενου μήνα θα περιλαμβάνει:
1. Την παράταση της αναστολής καταβολής ενοικίου και για τον Απρίλιο, καθώς κρίνεται αδιανόητο να λειτουργήσουν τα μαγαζιά στις 22 Μαρτίου και μία εβδομάδα αργότερα να ζητηθεί από τους εμπόρους να καταβάλουν ολόκληρο ενοίκιο για ολόκληρο τον Απρίλιο.
2. Τη διατήρηση του μέτρου της αναστολής των συμβάσεων εργασίας ακόμη και με πιο αυστηρά κριτήρια συγκριτικά με αυτά που εφαρμόστηκαν τον Μάρτιο (σ.σ.: θεσπίστηκε για πρώτη φορά το κριτήριο να μην υπάρχει αύξηση εσόδων τουλάχιστον για τις εταιρείες που προϋπήρχαν της 1ης/1/2018).
3. Την αναστολή των φορολογικών υποχρεώσεων ενδεχομένως και πάλι με αυστηρότερα κριτήρια.
Συγχρονισμός με «πακέτο» Απριλίου
Στο οικονομικό επιτελείο θέλουν να συνδυάσουν την επαναλειτουργία του εμπορίου και με την ανακοίνωση των λεπτομερειών για την εφαρμογή των τριών βασικών μέτρων στήριξης που θα ενεργοποιηθούν από τον Απρίλιο. Το «πακέτο» προϋπολογισμού 1,8 δισ. ευρώ θα περιλαμβάνει την 7η φάση της επιστρεπτέας προκαταβολής (με προϋπολογισμό 1 δισ. ευρώ), το πρόγραμμα επιδότησης παγίων δαπανών (με το κονδύλι για την ενίσχυση των επιχειρήσεων να φτάνει στα 500 εκατ. ευρώ) και το πρόγραμμα «Γέφυρα 2» με συνολικό προϋπολογισμό 300 εκατ. ευρώ για να επιδοτηθούν τα επιχειρηματικά δάνεια της περιόδου Μαΐου-Δεκεμβρίου 2020.